Dla każdego muzyka i melomana odkrycie nowego dzieła to ogromna radość i satysfakcja. Jeżeli dodatkowo pochodzi z odległej przeszłości i wiadomo, że z jakichś względów nie było dostępne współczesnym słuchaczom, emocje związane z jego przywróceniem rosną. Historia muzyki zna mnóstwo podobnych przypadków i za każdym razem, gdy taka sytuacja ma miejsce, świat miłośników muzyki jest poruszony. Nie inaczej dzieje się w przypadku Kwartetów smyczkowych op. 1 Józefa Elsnera. Cykl trzech utworów do niedawna nie funkcjonował w przestrzeniach koncertowych w ogóle. Jedyny znany i zachowany egzemplarz nut uległ rozproszeniu, wykonanie kwartetów było więc niemożliwe. Stan wiedzy na temat skatalogowanych dzieł Elsnera opierał się na badaniach z lat 60. XX wieku. Dopiero w latach 2012 i 2013 odbyły się nowe kwerendy, na podstawie których powstał katalog dzieł instrumentalnych kompozytora. Szczególnie istotne wydają się badania dr Julii Gołębiowskiej, która w roku 2013 skompletowała wiedeńskie źródło nutowe Kwartetów smyczkowych op. 1, będące podstawą niniejszego nagrania. Nieskatalogowane materiały znajdują się w Gesellschaft der Musikfreunde w Wiedniu, które to ma swą siedzibę w tym samym budynku co słynne Musikverein.
Tak oto 220 lat po ich publikacji znów możemy cieszyć się muzyką wyjątkową, zaskakującą i przynoszącą wiele satysfakcji. Należy bowiem wspomnieć, iż trzy kwartety „du meilleur gout polonois” (w najlepszym guście polskim) wyszły spod pióra kompozytora w historii muzyki polskiej niezwykłego. Ogrom wysiłku podejmowanego dla rozwoju muzyki polskiej, założenie pierwszego konserwatorium muzycznego w Warszawie, organizacja niezliczonej liczby koncertów, działalność publicystyczna – wszystko to zadecydowało o wyjątkowości życiowego dorobku kompozytora.
Umiłowanie polskiej kultury, zwłaszcza folkloru i tradycji muzycznej, w znacznym stopniu wpłynęło na całą jego twórczość kompozytorską, jak też na fakt, że jest stawiany w ścisłej czołówce twórców narodowych. Kwartety smyczkowe op. 1 – nagrane na niniejszym krążku po raz pierwszy w historii – stanowią swoistą kwintesencję polskiego stylu.
Mikołaj Zgółka, fragment tekstu zamieszczonego w booklecie dołączonym do płyty
Mikołaj Zgółka – I skrzypce
Zbigniew Pilch – II skrzypce
Dominik Dębski – altówka
Jarosław Thiel – wiolonczela
ZAMÓW PŁYTĘ: vioratoria@mikolajzgolka.pl
Józef Elsner (1769–1854) Trois quatuors du meilleur goût polonois op. 1
Światowa premiera nagrania
Kwartet smyczkowy F-dur op. 1 nr 1 [21'40]
1. Allegro 7'57
2. Andantino 5'36
3. Polonoise 3'45
4. Finale Allegro 4'20
Kwartet smyczkowy a-moll op. 1 nr 2 [22'08]
5. Allegro 9'05
6. Larghetto 7'46
7. Finale Allegro 5'15
Kwartet smyczkowy D-dur op. 1 nr 3 [19'34]
8. Allegro 7'53
9. Menuetto 3'02
10. Andante poco Adagio 4'43
11. Rondo 3'55
Czas całkowity 63'39
Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu, w dniach 25–27 sierpnia 2020 roku.
Reżyseria nagrania i montaż: Aleksandra Nagórko, Agnieszka Szczepańczyk
Mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko
NFM 69, ACD 279
Partner Fundacja PZU
Premiera płyty | 26 lutego 2021 |
Patronat medialny | Polskie Radio Program II |